ایران و عربستان؛ یک گام تا برقراری روابط مجدد
از قطع روابط تا مذاکرات احیا
روابط ایران و عربستان سعودی همواره در مقاطع مختلف با فراز و فرودهایی همراه بوده است و طرفین به جهت جایگاه برتری که به جهات مختلف در منطقه دارند همواره توانستهاند تاثیرگذار ظاهر شوند. با این حال نگاهی به روابط تهران و ریاض پس از انقلاب از این نکته مهم حکایت دارد که در دولتهای دفاع مقدس، سازندگی، اصلاحات و مهرورزی این روابط به طور سینوسی پر رنگ و کمرنگ ادامه داشته است. اما آنچه موجب شد تا پس از دههها روابط طرفین به تیرگی گراید اتفاقاتی بود که در اواسط دهه 90در دولت حسین روحانی رخ داد و با حمله عدهای به سفارت عربستان؛ این کشور با اعلام قطع روابط دیپلماتیک دیپلماتهای خود را از کشورمان خارج و دیپلماتهای ایرانی را نیز از کشورش بیرون کرد تا روابط دو کشور تا کنون به مدت 7 سال قطع شود.
با این حال طی سالهای گذشته و به خصوص پس از بحران یمن، گرفتار شدن عربستان در باتلاق یمن و شرایط منطقه آنها پالسهای مثبتی را به ایران برای انجام مذاکراتی برای از سرگیری روابط فرستادند و ایران نیز از این موضوع استقبال کرد و همین مساله فتح بابی برای مذاکرات میان تهران و ریاض گردید. مذاکراتی که در با میانجیگری عراقیها در بغداد صورت پذیرفت و تا پایان سال گذشته شاهد 4 دور مذاکرات میان دیپلماتهای ایرانی و عربستانی بودیم و همان زمان نیز بنابر این شد تا دور پنجم مذاکرات در سال جدید برگزار گردد.
در همین راستا نیز پنجشنبه دو هفته گذشته یعنی 1 اردیبهشت طرفین دور پنجم مذاکرات را کلید بزنند. مذاکراتی فشرده که به نظر میرسد سعودیها بسیار به موفقیت آن و عادی سازی روابط با تهران دل بستهاند.
آنچه مسلم است ازسرگیری مذاکرات ایران- عربستان در بغداد با مشارکت هیأتهای امنیتی بلندپایه به لطف تغییرات سریع منطقهای و بینالمللی است که در پی بحران اوکراین رخ میدهد.
تفاوت این دور از مذاکرات نیز با چهار دور گذشته که به اذعان عدهای از کارشناسان و صاحبنظران چندان موفقیتآمیز نبوده نیز در این است که امروز بن سلمان به علل مختلف در نگرانی به سر میبرد؛ چرا که روابط کشورش با آمریکا متشنج است و برجستهترین علت این تنش عدم محکومیت حمله روسیه به اوکراین از سوی او، پافشاری بر توافق اوپک پلاس، دعوت از رئیسجمهوری چین برای سفر به ریاض و ابراز آمادگی برای قیمتگذاری نفت با استفاده از روبل و یوان چین و انعطاف او در پرونده یمن است و تمام این عوامل ازسرگیری گفتوگو با ایران را تسهیل کرده است؛ چرا منطقی نیست با فشارهای آمریکا در سایه ادامه دشمنی با ایران و تشدید جنگ در یمن مقابله کرد.
قدر مسلم پس از اینکه آمریکا و غرب سعودیها را تنها گذاشتند و متحدان عرب تنها به حمایت لفظی اکتفا کردند رفتن به سمت ایران اگر تنها گزینه عربستانیها نباشد اما بهترین گزینه به حساب میآید.
جزئیاتی از مذاکرات
سفیر جمهوری اسلامی ایران در بغداد ضمن اعلام جزئیاتی از گفتوگوهای اخیر میان تهران و ریاض به میزبانی بغداد از توافق دو طرف برای نقشه راه مذاکرات آینده خبر داد.
ایرج مسجدی درباره آخرین وضعیت گفتوگوهای ایران و عربستان گفت: در دور پنجم گفتوگوهای ایران و عربستان که پنجشنبه گذشته بین هیاتهای دو طرف برگزار شد نقشه راهی برای آینده مورد بحث و توافق قرا گرفت.
هر دو طرف پیشنهاداتی داشتند که بعد از جلسه پنجشنبه در این باره توافقی حاصل و تبدیل به نقشه راهی برای آینده شد.
وی درباره این سوال که آیا سفارتخانه دو کشور بازگشایی خواهد شد یا نه، بیان کرد: روند مذاکرات آینده، تعیین خواهد کرد که موضوع بازگشایی سفارتخانهها محقق شود یا خیر و این، بستگی به مذاکرات بعدی دارد.
مسجدی ادامه داد: در دور اخیر مذاکرات، مهم این بود که طرفین برای آینده، چارچوبی توافقی داشته باشند که به نتیجه رسید و این خود ملاک مثبتی است که راه آینده را برای هر دو طرف روشن میکند. وی به کلیت توافق ایران و عربستان اشاره کرد و گفت یکی از این توافقها بر سر «اعتماد سازی ها» است.
سفیر ایران در بغداد اظهار داشت: دوم، «اقدامات و همکاریهای دوجانبه» مثل موضوعات حج و بحث سفارتخانههای دو طرف و موضوع سوم نیز «بحثهای منطقهای و بینالمللی» است.
منبع: روزنامه آرمان ملی